Pandemi Periyotları: Regl döngüleri neden altüst oldu?

Geçen yıl yapılan araştırmalar, regl döngüsünde oldukça büyük farklılıkların yaşandığını gözler önüne sermiş bulunuyor. Bu durumun başlıca suçlusu olarak stres gösterilmiş.

Geçtiğimiz yılın insan vücudu için sıradan bir yıl olmadığı hepimiz için bilinen bir gerçek. Mart 2020’den bu yana, çoğumuz küresel bir pandemide yaşamaya karşılık gelen fiziksel stres belirtileri taşıyoruz. Düşük enerji ve baş ağrılarından ruh halindeki değişikliklere ve bozuk uykulara kadar, standart düzenimizde birçok olumsuz değişiklikler görüldü. Ve tabi ki, doğal olarak birçok kişinin regl döngüsünün temel rutininde de bozulmalar yaşandı.

Rachel Burns her zaman periyot öncesi sendromu yaşayan bir kişi, özellikle son 12 ayda bu durum, onun için daha da zor bir sürece dönüşmüş durumdadır. 36 yaşındaki kent sakini Rachel, “Menstruasyondan önce her zaman oldukça içime kapandığım ve kötü hissettiğim birkaç gün olur, artık bu süreçte yaşadıklarım bir haftadan daha uzun süre boyunca kendimi kötü ve endişeli hissetmeme sebep olmaya başladı” diye belirtiyor. Bu durum onu, sanki delirtiyormuş ve atlatamadığı bir panik atak sendromu içindeymiş gibi kapana kıstırmış. Dönemin etkileri nedeniyle; kendini fazla akıcı, ağrılı, “fiziksel ve duygusal olarak tamamen tükenmiş” durumda bulmuş. Sonuç olarak; ayda “yalnızca bir” iyi “haftası” varmış gibi hissediyor. Tarif ederken; “Kendi içinde denizde olmak gibi,” diyor.

Jinekolog Dr. Anita Signh, Mayıs ayında Instagram’da kadınların döngülerinde veya hormonal semptomlarında değişiklik fark edip etmediklerini soran, resmi nitelik taşımayan bir anket yayınladığında, 5677 katılımcının %65’i cevabını evet olarak verdi. Orreco şirketi tarafından yürütülen bir araştırma (henüz hakem tarafından incelenmemiş ve resmiyete kavuşmamıştır), regl döngüsünün özellikleri konusunda ankete katılan 749 kadının %53’ünün ruh halindeki değişiklikler ve normalden daha uzun süren döngüler gibi farklılıklar bildirdiğini göstermiştir.

Bunlara nelerin sebep olabileceğini anlamak için menstruasyonun temel mekanizmaları hakkında düşünmemiz gerekir. 28 günlük bir döngüde, yaklaşık 14. günde yumurtlama meydana gelecektir. Yumurtanın dışarı çıktığı boş folikül, korpus luteum adı verilen bir yapı oluşturacaktır – yüksek seviyelerde progesteron hormonu (ve daha düşük östrojen seviyeleri) üreten geçici bir bez. Yumurta döllenmişse uterusu gebeliğe hazırlamak için. Aksi takdirde, korpus luteum parçalanır ve progesteron ve östrojen seviyelerinin düşmesine neden olur. Bu, regliden yaklaşık bir hafta önce 21. günde başlar. Bu hormonlardaki düşüş, serotonin dahil beyin kimyasallarını etkileyebilir. Kötü PMS yaşayan birçok kadın, kanama başladığında ve hormon seviyeleri stabilize olduğunda semptomlarının kaybolduğunu fark eder. Ancak hormonlar resmin sadece bir parçasıdır.

Dumfries ve Galloway Kraliyet Hastanesi Jinekoloji Danışmanı Dr. Heather Currie “PMS tamamen biyolojik bir süreç değildir, çünkü aynı östrojen ve progesteron değişimleri periyot geçiren herkesin başına gelir fakat hepimiz aynı şekilde etkilenmeyiz” diyor. “PMS’li kadınlar anormal hormon seviyelerine sahip değiller, ancak değişen progesteron ve östrojen seviyelerine karşı daha duyarlı görünüyorlar.”

Bazı kişilerin diğerlerinden daha duyarlı olmasına neden olan sebep oldukça ilgi çeken bir sorudur. Bazı kişilerde hormonal değişikliklerden, özellikle de regl öncesi disforik bozukluklardan, daha şiddetli bir PMS deneyiminden etkilenmeye karşı genetik bir kırılganlığa sahip olabileceğini gösteren kanıtlar vardır. Currie, “Değişen hormon seviyelerinin bir kişiyi ne ölçüde etkileyeceği, muhtemelen o zamanki psikolojik durumu tarafından belirlenmektedir” diyor. “Öyleyse, yaşam olaylarının PMS semptomlarını daha kötü hissettirdiğini zaten biliyorsak, bu bize küresel bir pandemi kadar her şeyi tüketen ve yaşamı değiştiren bir şey sırasında olup bitenler hakkında bir şeyler söyleyebilir.”

Kalıcı stres, savaş ya da kaç modunda bizi askıya alır. Tehdit edici durumlarda, vücuttaki hipotalamik-hipofiz-adrenal eksen adı verilen ve beyni böbrek üstü bezlerine bağlayan hormonal bir yol, stres hormonu kortizolün salınmasını teşvik ederek bizi tehdide yanıt vermeye hazırlar.

Bununla birlikte, eğer beyin vücuda her zaman “yanıt vermesi” gerektiğini söylüyorsa (endişeli düşünceler, değişen koşullar, evde eğitimin stresi, yalnızlığın etkisi, hastalık veya yas), düzensiz kortizol vücuttaki üreme hormonları normal düzeylerini baskılayabilir. Bu, anormal yumurtlamaya yol açarak döngüyü bozabilir – hatta tamamen durdurabilir.

Currie, “Kadınların yaşamlarında semptomlarını daha kötü hissettirebilecek başka neler olup bittiğini anlamaya çalışmaları önemlidir” diyor. Basitçe rahim duvarlarının astarın dökülmesine yardımcı olmak için kuvvetli bir şekilde kasılması olarak anlaşılabilecek dönem ağrısı deneyimimiz bile duygusal durumumuzdan etkilenebilir. Çalışmalar ayrıca acı veren dönemleri, az duygusal destekle güvensiz işlerde çalışmakla ilişkilendirdi, bu da stresin ağrı algımızı derinleştirebileceğini gösteren kanıtlarla konuşuyor. Ağrı stresli olabilir; stres acı verici olabilir. Fiziksel ve duygusal arasında bir zar yoktur.

Her zamanki dikkat dağıtıcı unsurlarımızın ve başa çıkma stratejilerimizin yokluğu, düşüncelerimizden kaçmayı –veya kabul etmeyi ve devam etmeyi – daha zor hale getirir. Bir jinekolog danışman ve Kraliyet Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Koleji’nin başkan yardımcısı Dr. Sue Ward, “tahliye vanası yok” diyor. Pek çoğumuz mutsuzuz. Psikolojik bir unsuru olan herhangi bir durum kesinlikle kilitlenme ile daha da kötüleştirilecektir. Bu mükemmel bir fırtına ve vücut stresin hikayesini pek çok şekilde anlatabilir. “

Ward, kadınların bir araya gelememesinin ve dışarı çıkamamasının etkisini de küçümsemememiz gerektiğine inanıyor. “Birbirimizle sağlık ve duygusal sorunlarımız hakkında konuşabilmek, düşündüklerimizi meşrulaştırıyor. Gülmek için bir alana sahip olmak, dertlerimizi ve üzüntülerimizi acısını azaltır. Normal zamanda arkadaşlarımızdan çözümler ve onaylar arıyoruz ve çoğumuz uzun süredir bunlara sahip değiliz. ”Ev içindeki sorumluluklar ve partnerlerimizden kaçamama, bizi daha önce hiç görmediğimiz bir şekilde açığa çıkmış hissettiriyor.

İkinci kapanma sırasında, 35 yaşındaki Sarah Adams, PMS’yi kötüleştiren şeyin ne olduğunu tartışmak için terapistine başvurdu. “Yıllardır bu zamana kadar olan döngümün ikinci yarısında, ele alınması gerektiğini bildiğim bir kopukluk ve üzüntü yaşadım, ancak geçen yıl kendi kendini eleştiren iç sesimin seviyesi o kadar yüksek ki oldukça korkutucu bir hal aldı” Bunu kısmen “duyguları kütüphane, yüzme havuzu veya kafe gibi hiçbir yere götürememe” durumuna bağlıyor.

Adams Doğu Londra’da yaşıyor ve erkek arkadaşıyla bir dükkan işletiyor. Kapatmak zorunda kalana kadar, programlarını her zaman birlikte çalışmayacak şekilde düzenlediler. Şimdi, 7/24 birbirine yapışmış durumdalar. Kadınlar kendi davranışlarımızı analiz etmeye ve nasıl algılandığımızı düşünmeye çok yatkındır. Diğer kadınların yanında olamadığımızda kendinden şüphe duymak gelişir. Neyin normal ya da anlaşılır olduğuna dair fikrinizi kaybedersiniz.

Aynı şey yalnız yaşayanlar için de geçerlidir. 38 yaşındaki Sam Davies, Hertfordshire’da yaşayan bir ürün yöneticisi. Her zaman bir çeşit PMS yaşadığını söylüyor. Ancak pandeminin ilk altı ayında yalnız yaşamak “her şeyi daha da kötüleştirdi. Bu ezici sıkışıp kalma hissini yaşamaya devam ettim; duygularımla, evimde, yalnız. ” Davies’e göre PMS, genellikle depresif duygularla karakterizedir. “Umutsuz, baş ağrısı ve çok ağlamaklı hissediyorum, ancak aynı zamanda oldukça kızgın, müdahaleci düşüncelerim ve mizofoni [seslere aşırı duyarlılık] var.” Yardımcı olan özel bir terapistle çalışıyor. “Kapanma sırasında PMS’imin rutin değişiklikler ve daha yüksek stres seviyeleri nedeniyle mi kötüleştiğini veya genel olarak başa çıkma yeteneğimin mi değiştiğini bilmek zor. Belki ikisi birden. “

Salgının tersi, “stresin” gerçekte ne anlama geldiğini ve bedeni ne kadar keskin bir şekilde etkileyebileceğini yeniden değerlendirme fırsatı sunmasıdır. Eğer geçen yıl menstruasyonumuz bozulduysa, bu muhtemelen yaşadığımız baskın strese bir cevaptır; hangi araçların ve alışkanlıkların duygusal sağlığımızı besleyebileceğini düşünmek için vücuttan bir sinyal. Hayat normale döndüğünde, rutinleri sürdürmek daha kolay olur ve sakinleşebilirsek, düzensiz regl döngüleri de muhtemelen sakinleşecektir.

İki regl dönemi arasında geçen süre sizde uzadı mı kısaldı mı yoksa aynı mı kaldı? Yorum kısmında belirtebilirsiniz.

Kaynak: https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.02.01.21250919v1.full-text